Wpisy w kategorii: Grupa Wółczykije

„Przedszkole jako ośrodek zrównoważonego rozwoju”

Co to jest „zrównoważony rozwój”?

To możliwość funkcjonowania społeczno-gospodarczego na niezmienionym lub wyższym poziomie przy jednoczesnym łagodnym wykorzystywaniu przyrody, życiu zgodnie z naturą i poszanowaniu praw innych ludzi. Zrównoważony rozwój polega na zaspokajaniu potrzeb obecnych pokoleń bez uniemożliwienia tego przyszłym pokoleniom.

Dlaczego potrzebny nam „zrównoważony rozwój”?

Przyśpieszenie rozwoju cywilizacyjnego, które przyniosło wiele dobrego spowodowało wyczerpanie zasobów naturalnych, zubożenie biosfery, zachwianie równowagi ekologicznej oraz wysyp klęsk i zagrożeń. Wiadomym jest, że od dłuższego czasu związki człowieka z przyrodą prowadzą do narastania problemów cywilizacyjnych i zachwiania społecznej i biologicznej równowagi. Pogodzenie rozwoju cywilizacji z prawidłowym funkcjonowaniem naturalnego środowiska, jest w tej chwili rzeczą niemalże niemożliwą – choćby ze względu na veto wielu państw odnośnie wykorzystywania zasobów naturalnych czy ograniczenia produkcji gazów cieplarnianych. Alternatywą wobec takiego stanu rzeczy jest kontynuacja dalszego rozwoju cywilizacyjnego w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju (sustainable development).

Idea ta przedstawia szereg rozwiązań prowadzących do ochrony i zabezpieczenia trzech aspektów rozwoju, a więc społeczeństwa (kultury), przyrody (natury) i gospodarki (ekonomii) z równoczesnym rozwojem społeczeństwa (aspekt społeczny). Zakłada ona rozważne przewartościowanie dotychczasowego sposobu myślenia i działania tak, aby świat nie musiał rezygnować z dotychczasowego poziomu życia czy tempa rozwoju. Koncepcja zrównoważonego rozwoju polega na włączeniu środowiska naturalnego do rozwoju społeczno-gospodarczego gospodarstwa domowego, szkoły, regionu, kraju czy w ujęciu globalnym całego świata. Zakłada trwałą poprawę jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń, co integralnie łączy się z poprawą stanu środowiska człowieka. Wskazuje też na potrzebę rozwoju duchowego człowieka i zamianę celów rozwojowych z materialnych na niematerialne, niskokonsumpcjonizm i życie według idei recyklingu.

Czy przedszkole może funkcjonować według zasad zrównoważonego rozwoju?

Wpasowywanie się w koncepcję zrównoważonego rozwoju w skali przedszkola nie jest sprawą trudną. Owszem, wymaga zmiany sposobu myślenia i przeorganizowania kilku aspektów pracy i działania, ale jest do wykonania. W sercu każdego przedszkola znajdują się dzieci oraz dorośli, zajmujący się ich edukacją i wychowaniem  Koncepcja zakłada, że wszyscy pracownicy (a więc nie tylko nauczyciele) ściśle ze sobą współpracują, by osiągnąć cel, do którego zostało powołane przedszkole. Nie udało by się to bez pomocy rodziców oraz innych instytucji ze środowiska lokalnego.

W idei zrównoważonego rozwoju chodzi o to, aby w pracy przedszkola uwzględniać zawsze cztery aspekty zrównoważonego rozwoju: społeczny, kulturowy, ekologiczny (przyrodniczy) i gospodarczy. Rzeczywistość przedszkola podzielona jest na cztery przylegające do siebie części, które ułożone poprawnie, dadzą jednorodny obraz przedszkola, scaloną rzeczywistość, która funkcjonuje w sposób zrównoważony. Te cztery elementy determinują przedszkolną rzeczywistość, ale należy pamiętać, żeby podział na cztery aspekty traktować płynnie. Nie można na przykład oszczędzać do przesady na materiałach higienicznych kupując gorszą jakość, bo poprzez zużywanie większej ilości gorszej jakości papieru tak naprawdę generujemy wyższy koszt. Poza tym gorszej jakości papier możne zawierać czynniki chemiczne podrażniające skórę dzieci, co z kolei generuje kolejne wydatki. Uwzględnianie jednocześnie i konsekwentnie kilku aspektów zrównoważonego rozwoju pomaga ochronić się przed błędnymi decyzjami.

Aspekt przyrodniczy jest stosunkowo prosty do zrealizowania, ponieważ w przedszkolu zawsze coś kwitnie w doniczkach, dojrzewa na ogrodzie przedszkolnym a dzieci często mają okazje obserwować zmiany zachodzące w przyrodzie. Nie możemy jednak tak płasko traktować tego aspektu. Pamiętajmy, że przedszkole swoją działalnością wykracza poza swoje ramy – np. poprzez organizację konkursów regionalnych, spotkania z ekspertami czy wycieczki np. do gospodarstw rolnych.

Aspekt społeczny przedszkola to przede wszystkim udana współpraca między nauczycielami, pracownikami obsługi, organem prowadzącym i dyrektorem a rodzicami i środowiskiem lokalnym przy jednoczesnym poszanowaniu godności każdego członka tej wspólnoty.

Aspekt kulturowy, który przedszkole promuje pokazami, wycieczkami do teatru na przedstawienia, zapraszaniem szeregu gości –  pokazuje, jak ważna jest nasza tożsamość i relacje rodzinne. Dlatego tak często w przedszkolu obchodzimy urodziny, dzień babci czy spotykamy się na festynach rodzinnych. Nie zapominamy też o kształtowaniu naszej tożsamości narodowej.

Zatem, obrazowo mówiąc, „zrównoważone” funkcjonowanie przedszkola będzie polegało na codziennym dopasowywaniu czterech aspektów: społecznego, kulturowego, przyrodniczego i gospodarczego, by stworzyć jedną, harmonijną całość, która pozwoli nam na oszczędne, ale przemyślane i interesujące funkcjonowanie.

Katarzyna Błażejewska-Matuszczak