„Ruch to zdrowie”- głosi stara maksyma i nie ma w niej ani krzty przesady. Aktywność fizyczna jest bowiem bardzo istotnym elementem życia i niezbędną potrzebą biologiczną każdego człowieka. Oczywiście tyczy się to osób w każdym wieku, jednak dzieci szczególnie, gdyż pozwala na prawidłowy ich rozwój i to nie tylko fizyczny, ale także i psychiczny. Przyjrzyjmy się więc bliżej korzyściom płynącym z ruchu oraz różnym formom aktywności fizycznej, najlepszej dla naszego dziecka.
Wspomniałam już, że jest to jedna z potrzeb biologicznych człowieka. Bowiem już w łonie matki dziecko wykonuje określone ruchy, które wraz z jego rozwojem stają się coraz bardziej intensywne i urozmaicone. Takie ćwiczenia w dużym stopniu wpływają na jego zdrowy rozwój- stymulują pracę mózgu, wspomagają koordynację mięśniowo-nerwową, wpływają na rozwój mięśni i stawów, rozwijają poszczególne zmysły i wiele więcej. Nic więc dziwnego, że człowiek rodzi się z naturalną potrzebą ruchu. A tymczasem wbrew temu, czego oczekuje nasze ciało, coraz częściej spędzamy czas w pozycji siedzącej- na oglądaniu telewizji, w pracy, w szkole, podczas odrabiania zajęć. Odpoczynek dużej części społeczeństwa jest bierny, a tymczasem aktywność fizyczna jest doskonałą formą wypoczynku, który przynosi masę korzyści. Dlatego w niniejszym artykule postaram się ukazać fakty na temat tego, jak istotne są wszelkie formy aktywności wśród dzieci tak, by rodzice zechcieli zapewnić ją swoim dzieciom, wspomagając ich prawidłowy rozwój.
O tym, że bez ruchu nie ma życia, wie najmłodszy przedszkolak. Dlatego też dzieci samoistnie dążą do podejmowania aktywności fizycznej. Jednak, co jeszcze daje nam ruch?
Korzyści aktywności fizycznej dzieci
Jest ich bardzo dużo, dlatego skupimy się jedynie na tych najważniejszych. Ponadto mogą one nieznacznie różnić się, w zależności od wieku i indywidualnych predyspozycji dziecka. Niemniej liczne badania prowadzone na przestrzeni lat wykazały, że odpowiednia dawka ruchu jest kluczowym czynnikiem wpływającym na prawidłowość procesów rozwojowych człowieka, a szczególnie dzieci, gdyż wówczas procesów tych przebiega najwięcej i bardzo szybko. Ponadto dzięki aktywności fizycznej znacznie zmniejsza się ryzyko wystąpienia wielu chorób i schorzeń w wieku dorosłym. Jakie jeszcze korzyści wynikają z aktywności u dzieci?
Prawidłowy rozwój ciała i wszystkich narządów dziecka
Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na rozwój kości, mięśni i stawów dziecka, stymuluje rozwój układu krążeniowo-oddechowego, a więc serca i płuc, pobudza układ nerwowy a także układ pokarmowy, przyczyniający się do zachowania prawidłowej masy ciała.
Rozwój sprawności fizycznej
Okres dzieciństwa to czas, w którym człowiek bardzo intensywnie się rozwija, dlatego tak istotna jest prawidłowa stymulacja mięśni, kości, stawów i całego ciała, dzięki czemu możliwe jest osiąganie jak najlepszych parametrów fizycznych. Dziecko z odpowiednią dawką ruchu lepiej się rozwija, ma lepszą kondycję, sprawność, lepiej sobie radzi w codziennym życiu.
Lepsza praca mózgu
Podczas aktywności ciało staje się lepiej dotlenione, a jest to szczególnie istotne dla mózgu, który wówczas pracuje znacznie wydajniej. Co ważne – badania dowodzą, iż zwiększa się dzięki temu zdolność koncentracji i zapamiętywania u dziecka, a co za tym idzie, szybciej nabywa nowe umiejętności i chłonie wiedzę o otaczającym go świecie. Możemy dodatkowo stymulować ten obszar, przygotowując dziecku zabawy, podczas których ma zapewniony zarówno ruch, jak i konieczność skupiania uwagi na czymś, kontrolowania, podzielności uwagi – na przykład robiąc tor przeszkód czy urządzając inne kreatywne zawody i zabawy.
Poprawa kondycji psychicznej
Ruch wpływa pozytywnie nie tylko na ciało, ale również i umysł, przez co dzięki niej poprawia się samopoczucie, następuje redukcja stresu ale także ma on wpływ na umiejętność skupienia, szybkość podejmowania decyzji, zapamiętywanie, naukę. Aktywność rozwija w nas poczucie własnej wartości, kreatywność, konsekwencję w działaniach i wytrwałość, a także uczy zdrowej rywalizacji. Jak więc widzimy, oprócz rozwoju ruchowego, w dużej mierze rzutuje również i na rozwój psychiczny i umysłowy dziecka.
Ruch uczy pewności siebie, konsekwencji i wytrwałości.
Wyobraź sobie, że maluch zaczyna grać w piłkę nożną i strzela bramkę. Jakie emocje temu towarzyszą? Duma, radość i oczywiście ma ochota na więcej! Dzięki temu dziecko czuje, że ma poczucie sprawstwa (to, co się stanie zależy od niego, od jego pracy, starań i wysiłku) i że jest wartościowym człowiekiem, który może osiągnąć wszystko, co sobie zaplanuje. To cechy, które są bardzo cenione w społeczeństwie. Dzięki temu dziecku będzie się łatwiej skupić również na nauce, czy zabawie edukacyjnej.
Ruch relaksuje i redukuje stres.
Wydaje Ci się, że stres przeżywamy tylko my, dorośli? Nic bardziej mylnego! Dla kilkulatka kłótnia z koleżanką z przedszkola czy jutrzejsza wizyta u dentysty, którego się boi, to tak jak dla Ciebie trudna rozmowa z szefem czy publiczne wystąpienie. Warto więc nauczyć malucha, jak radzić sobie z takimi emocjami. Również w te kwestii aktywność fizyczna przychodzi z pomocą, bo podczas wysiłku zwiększa się poziom endorfin (czyli tzw. hormonów szczęścia) we krwi, przez co codzienne smutki wydają nam się nieco mniejsze.
Pożytkowanie nadmiaru energii
Każdy, kto ma dzieci ten wie, jakie złoża niekończącej się energii są w nich ukryte. Oczywiście dla prawidłowego rozwoju należy prawidłowo ją zużytkować, a że dzieci kochają aktywność poprzez zabawę, lecz także i szybko się nudzą, rodziców w tym rola, by umożliwić dzieciom realizację aktywności. Oczywiście nie muszą to być wcale profesjonalne ćwiczenia bądź jazda na rowerze po kilka godzin dziennie, gdyż oczywistym jest, że nie możemy sobie pozwolić na ciągłą organizację czasu dziecka. Dobrym rozwiązaniem natomiast będzie montaż drabinki gimnastycznej, gdyż jest to wielofunkcyjne narzędzie, dzięki którym dziecko będzie miało zapewnioną codzienną gimnastykę a ponadto będzie się przy tym doskonale bawić.
Rodzaje aktywności fizycznej dla dzieci
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia każde dziecko powinno mieć zapewnioną minimum jedną godzinę umiarkowanej aktywności fizycznej dziennie. Oczywiście form aktywności może być kilka- uprawianie sportu, poszczególne dyscypliny sportowe, spacer, wspinaczka górska, gimnastyka, aerobik, bieganie, gry sportowe i wiele innych. Należy pamiętać jednak, że każda forma aktywności fizycznej, dostosowana oczywiście do możliwości dziecka, będzie dobra a na pewno lepsza niż bezczynność i bierny tryb życia malucha. Natomiast nie ma wątpliwości, że połączenie aktywności i zabawy będzie najlepszym rozwiązaniem dla dzieci, gdyż będzie to sprawiać im przyjemność- podczas aktywności wytwarzają się bowiem endorfiny, a więc hormony szczęścia, odpowiedzialne za nasze samopoczucie.
Jaki jest więc najprostszy sposób, by zapewnić dziecku przestrzeń do aktywności poprzez zabawę? Montaż wspomnianej już wcześniej drabinki gimnastycznej. Dzięki swojej wielofunkcyjności nie tylko pozwala na angażowanie wszystkich partii ciała, ale również pozwala na rozwój kreatywności u dziecka oraz jest doskonałym narzędziem do różnorakich wybryków. Dodatkowo drabinka gimnastyczna to sprzęt bezpieczny i odpowiedni dla dzieci w każdym wieku, a nawet może przy jej użyciu ćwiczyć cała rodzinna, co jest niezwykle istotną wartością dodaną. Dzięki niej dziecko będzie miało zapewnioną odpowiednią dawkę ruchu nawet wówczas, gdy nie możemy akurat wyjść z dzieckiem na zewnątrz bądź, gdy warunki atmosferyczne na to nie pozwalają. Drabinka gimnastyczna może zarówno stanowić pojedynczy element, może zawierać dodatkowe akcesoria takie jak ławka do ćwiczeń, drążek do ćwiczeń, kółka gimnastyczne czy lina z huśtawką, jak również może to być baza pod dalsze tworzenie kąciku zabaw dla dzieci.
Przedstawiam Państwu listę 15 powodów, żeby ćwiczyć razem ze swoją pociechą.
- Lepszy humor- każda dawka ruchu podnosi poziom serotoniny we krwi, odpowiedzialnej za poczucie zadowolenia i dopaminy, odpowiedzialnej za motywację.
- Spokojny sen- po intensywnym wysiłku fizycznym sen przychodzi z łatwością, dając ukojenie zarówno zmęczonemu dziecku jak i rodzicowi.
- Silne mięśnie- nie ulega wątpliwości fakt, że wysiłek fizyczny sprzyja budowaniu tkanki mięśniowej i zmniejszaniu się poziomu tkanki tłuszczowej.
- Mocne kości- poprzez ćwiczenia dochodzi do wzrostu masy tkanki kostnej, co daje lepszą stabilizacje ciała i zapobiega upadkom.
- Lepsza praca mózgu – ćwiczenia fizyczne podnoszą poziom koncentracji oraz budują nowe połączenia neuronalne w mózgu, co sprzyja rozwojowi poznawczemu dziecka.
- Proste plecy – odpowiedni dobór ćwiczeń zmniejsza występowanie wad postawy, ponieważ zostają wzmocnione mięśnie leżące przy kręgosłupie. Poza tym wzmocnieniu ulegają mięśnie brzucha i grzbietu- bezpośrednio wpływające na zachowanie prawidłowej postawy ciała.
- Lepsza odporność – regularne ćwiczenia zmniejszą ryzyko występowania przeziębienia. Tutaj chciałabym obalić pewien mit. Dzieci powinny wychodzić na dwór, nawet w niepogodę. Hartują w ten sposób swój organizm i wzmacniają układ odpornościowy. Rodzicu pamiętaj- Nie ma złej pogody, jest tylko niewłaściwy ubiór!
- Wysoka samoocena – sport podnosi wiarę we własne siły i możliwości.
- Zdrowsza praca serca – regularne ćwiczenia zmniejszają ciśnienie krwi.
- Większy apetyt – jest związany z większym zapotrzebowaniem mięśni w składniki odżywcze. To może się okazać dużą korzyścią dla rodziców dzieci niejadków.
- Mniejsze zmęczenie – przy regularnym zażywaniu ruchu- dzieci chętniej podejmują aktywność fizyczną. Od ruchu, tak samo jak i od słodyczy można się uzależnić, ale to uzależnienie ma znacznie więcej korzyści.
- Buduje więzi międzyludzkie- aktywność fizyczną podejmowana w grupie wzmacnia poczucie przynależności do niej, pozwala przeżywać wyzwalane emocje, uczy zasad fair- play oraz nie ulega wątpliwości fakt, że przyjaźnie z boiska często bywają na całe życie.
- Dłuższe zdrowie- całożyciowa aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko występowania chorób cywilizacyjnych.
- Zmniejszenie poziomu stresu- dzieci w młodszym wieku przedszkolnym nie odczuwają go tak, jak dorośli, dlatego rodzicu- warto ćwiczyć ze swoją pociechą, ponieważ aktywność fizyczna powoduje zmniejszenie poziomu kortyzolu (hormonu odpowiedzialnego za sytuacje stresowe) we krwi. Emocje rodzica często przenoszą się na dziecko, więc warto pomyśleć o tym, by przekazywać tylko te pozytywne.
- Bo możesz wykształcić przyszłego sportowca kadry narodowej!
By aktywność fizyczna przyniosła tyle korzyści dla Ciebie rodzicu i Twojej pociechy nie należy zapominać o regularności. Z pomocą przychodzi nam Światowa Organizacja Zdrowia, która wydała stosowne rekomendacje dotyczące ilości i jakości podejmowanego ruchu dla dzieci i młodzieży i jest to:
- co najmniej 60 minut aktywności fizycznej o umiarkowanej lub wysokiej intensywności dziennie,
- większość dziennej aktywności fizycznej powinny stanowić umiarkowanie intensywne ćwiczenia aerobowe (czyli tlenowe), do których należy włączyć ruch o intensywnym natężeniu, wymagający większych nakładów energetycznych,
- co najmniej 3 razy w tygodniu aktywności ruchowe winny być ukierunkowane na wzmacnianie i kształtowanie mięśni i kości, a zatem idealne dla dzieci będą gry i zabawy grupowe lub indywidualne z piłką, bieganie, skakanie, jazda na rowerze, rolkach, czyli zajęcia zwiększające siłę, szybkość i gibkość.
Codzienna aktywność fizyczna dzieci musi stać się koniecznością, a obowiązek, by o to zadbać, zarówno od strony technicznej, jak i organizacyjnej, leży po stronie rodziców. Im szybciej zdamy sobie z tego sprawę, tym w większym stopniu zadbamy o prawidłowy rozwój i zdrowie naszej pociechy.
Z reguły dzieci nie trzeba namawiać do podejmowania aktywności fizycznej. Częściej to nam- dorosłym po prostu się nie chce, brakuje sił, motywacji czy chęci. Dlatego rodzicu- daj dobry przykład swojemu malcowi. Pokaż mu, że sport jest dobrym rozwiązaniem i idealną okazją do spędzenia czasu razem. W końcu: „W zdrowym ciele- zdrowy duch!”.
Mirella Salamon-Tyma
