Z LOGOPEDIĄ NA TY
Rodzicu!
U dzieci do 5-6 roku życia trudności artykulacyjne mogą wynikać z opóźnionego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego w związku z wolniejszym tempem dojrzewania struktur nerwowych, a dokładniej z :
- nieustabilizowanej organizacji motoryki;
- nie zakończonego rozwoju motoryki artykulacyjnej;
- trudności w przyswajaniu sobie pojęć;
- nie ukończonego rozwoju słuchu fonematycznego;
- nie zakończonego rozwoju kinestezji mowy.
Opanowanie zdolności ekspresyjno-percepcyjnych zależne jest od wykształcenia : słuchu fizjologicznego, słuchu fonematycznego, pamięci słuchowej wyrazów, kinestezji artykulacyjnej. Wymienione pojęcia to nazwy funkcji , za które odpowiadają różne obszary kory mózgowej. Ich niewykształcenie się, zniesienie, zaburzenie bądź opóźnienie rozwoju może wywołać odpowiednie- zależnie od rodzaju funkcji – zaburzenia lub zakłócenia rozwoju mowy.
Słuch fizjologiczny inaczej fizyczny jest zdolnością :
– odbioru
– analizy
– syntezy
zjawisk akustycznych a jego zaburzenia powoduje głuchotę.
Kinestezja artykulacyjna oznacza czucie ułożenia narządów artykulacyjnych (czyli czucie napięcia mięśniowego tych narządów) właściwego artykulacjom poszczególnych głosek, jest to informacja z obwodu, czyli z mięśni narządów artykulacyjnych o ich aktualnej pozycji. Czucie to wykształca się później niż słuch fonematyczny, o czym świadczą trudności artykulacyjne dzieci, które mają prawidłowo wykształcony słuch fonematyczny. Kinestezja (czyli czucie ruchu) stanowi element składowy somestezji (czyli czucia ciała – bólu temperatury) i umożliwia kontrolę sprawnego przebiegu wykonywanych ruchów artykulacyjnych (motoryki mowy).Brak informacji z obwodu (czyli zaburzenia gnozji kinestetyczno-oralnej, kinestezji artykulacyjnej) prowadzi do zaburzeń somestezji czyli zaburzeń motoryki mowy czyli odczuwania realizacji ruchów artykulacyjnych ( ich kierunku i siły). Brak czucia napięcia mięśni narządów mowy utrudnia bądź uniemożliwia wykonywanie odpowiednich ruchów artykulacyjnych.
Słuch fonematyczny wywodzi się od terminu fonem, który oznacza zespół cech dystynktywnych głoski, występujących jednocześnie i służących do odróżnienia wyrazów. Daje możliwość rozróżnienia słów, które są zbudowane z głosek danego języka. Jest podstawowym elementem czynności percepcji mowy, który warunkuje osiągnięcie prawidłowego rozwoju mowy oraz umiejętności pisania i czytania, to zdolność niezbędna do wymawiania i cech głoski.
Pamięć słuchowa jest zdolnością przechowywania w pamięci wzorców słuchowych wyrazów czyli pamięć ich :
– długości(liczba sylab w wyrazie)
– kolejności sylab
– liczby głosek w sylabie
Pamięć słuchowa to zdolność zatrzymania w pamięci ciągu wyrazów połączonych związkami logiczno-gramatycznymi. Pamięć słuchowa jest potrzebna zarówno do czynności nadawania jak i dla czynności odbioru
RODZICU PAMIĘTAJ!
Im większą dbałość będziesz przykładał do swoich wypowiedzi, mówiąc do dziecka wyraźnie, bez pośpiechu, odpowiednio głośno oraz pełnymi zdaniami tym większe masz szanse na czystość i poprawność wymowy u swojego dziecka. 😉
Przygotowała
Marta Kapela
- Oh.life z życia logopedy